Onderzoek 'Digitale noden in de cultureel-erfgoedsector'
De studie 'Digitale noden in de cultureel-erfgoedsector' vond plaats naar aanleiding van de opmaak van het strategisch plan 2015-2019 van het Vlaams Instituut voor Archivering (VIAA) en het overleg tussen de Vlaamse overheid, de provincies en steden en gemeenten over afstemming en samenwerking rond duurzame digitale infrastructuur.
De noden op het vlak van de digitale bewaring van audiovisuele materialen in Vlaanderen waren in eerdere jaren al vrij goed onderzocht. Voor andere types cultureel erfgoed was er nooit een globale behoefteanalyse geweest. Ook de haalbaarheid van een gemeenschappelijke dienstverlening en de rol van een centraal instituut voor archivering was nooit onderzocht.
Onderzoeksaanpak
De studie werd, in samenspraak met VIAA, verricht door medewerkers van de Vlaamse Erfgoedbibliotheek, PACKED en Amsab-ISG (namens het Overleg Landelijke Archieven Vlaanderen).
Het onderzoek richtte zich vooral op noden die te maken hebben met digitale langetermijnbewaring, beheer van digitale collecties, ontsluiting via virtuele platformen en technische ondersteuning en kennisdeling. Zowel de noden van grote, middelgrote als kleine organisatieswerden daarbij opgenomen, ook van organisaties die niet gesubsidieerd worden door de Vlaamse overheid.
Mede omwille van de tijdsbeperking werd bij de studie zoveel mogelijk gebruik gemaakt van bestaand onderzoek. Voor de erfgoedbibliotheken en de musea werd op basis van bestaande rapporten een aantal aanbevelingen uitgeschreven, die nadien verder werden afgetoetst, aangepast en aangevuld door de erfgoedbibliotheken en musea zelf. Omdat dergelijke onderzoeken en analyses nog niet bestonden voor de culturele archieven, werd hier gestart op basis van een reeks diepte-interviews.
Erfgoedbibliotheken
De digitale behoeften van de erfgoedbibliotheken werden gebaseerd op het onderzoek naar de stand van zaken rond conservering, preservering, ontsluiting en digitalisering in Vlaamse erfgoedbibliotheken dat de Universiteit Antwerpen in 2011-2012 uitvoerde in opdracht van de Vlaamse Erfgoedbibliotheek:
- De wet van de remmende achterstand. Preservering, conservering, ontsluiting en digitalisering in Vlaamse erfgoedbibliotheken In Armarium. Publicaties voor erfgoedbibliotheken. Antwerpen: Vlaamse erfgoedbibliotheek vzw, 2012.
Dat werd aangevuld met ervaringen en observaties binnen het netwerk van de Vlaamse Erfgoedbibliotheek en de bredere erfgoedbibliotheeksector. De erkende erfgoedbibliotheken kregen de mogelijkheid om feedback te geven op een conceptversie van deze analyse.
Eindrapport
Het rapport van de studie is opgenomen in ons documentatie-overzicht:
- Analyse van de digitale noden van culturele archieven, erfgoedbibliotheken en musea in Vlaanderen. PACKED vzw, 2014.
